خوشا شیراز و وضع بیمثالش، خداوندا نگهدار از زوالش
ز رُکنآباد ما صد لوحش الله، که عمر خضر میبخشد زلالش
میان جعفرآباد و مصلا، عبیرآمیز میآید شمالش
به شیراز آی و فیض روح قدسی، بجوی از مردم صاحب کمالش
" خواجه حافظ شیرازی، مشهور به لسانالغیب"
شیراز پایتخت فرهنگی ایران و الهامبخش شاعران و هنرمندان بزرگ کشورمان است. شهری که در موقعیتی خاص و با اهمیت قرار گرفته و نبض اقتصادی نواحی جنوبی کشور را در دست دارد. اقوام مختلف و ایلهای کوچنشین، مردم شهری و یکجانشینان روستایی؛ فصل مشترک خود را در شیراز مییابند. جایی که میتوانند به داد و ستد و تبادل کالاهای خود با یکدیگر بپردازند و از خدمات مختلف بهداشتی، اجتماعی و اداری آن استفاده کنند.
موقعیت کمنظیر شیراز مسئلهی جدیدی نیست. از گذشتههای دور این شهر خوش آب و هوا که محبوب خواجه حافظ شیرازی بوده و او را به سرودن دربارهاش وادار کرده، مورد توجه حکومتهای مختلف نیز قرار گرفته و همیشه نقشی مهم در صحنهی سیاست ایفا کرده است. برای پی بردن به این اهمیت باید به دو هزار سال بازگشت و کتیبههای گلی عیلامی را خواند؛ آن زمان که نامی از شهری به نام " تیرازیس" بر روی این لوحها نوشته شده بود. بعدها شیراز نه به این نام، که در نواحی پیرامونیاش و در قالب شهر باستانی اصطخر کماکان موقعیت برتر خودش را در صحنهی سیاسی-اجتماعی دورههای هخامنشی، سلوکی و ساسانی حفظ کرد. تا اینکه پس از اسلام دوباره خود شهر شیراز به مقر فرمانداری نواحی جنوب ایران انتخاب شد، در طول سالها بالید و پرچمعیتتر و آبادتر شد و بعد از حدود یازده قرن لقب پایتخت حکومت زندیه را دریافت کرد. لقبی که شاید امروز آن را از دست داده باشد، اما هنوز جزو پنج شهر بزرگ ایران است.
اطراف شیراز رشته کوه نسبتا مرتفعی احاطه کرده که باعث شده شهر از داشتن نواحی کوهستانی خوش آب و هوا بینصیب نماند. آب و هوای شیراز همیشه به اعتدال معروف بوده و همین هوای متعدل، به خصوص در فصل بهار باعث شده تا شاعران بزرگی چون حافظ و سعدی سر ذوق بیایند و اشعار تغزلی در وصف طبیعت شیراز بسرایند.
در کنار کوهستان و آب و هوای خوب، شیراز پر از باغهای دیدنی و دوستداشتنی است. در شمال شرقی این شهر و در نواحی قصر دشت، کشن، چمران و معالیآباد باغهای زیبایی وجود دارند که پوشیده از درختان متنوع و سرسبز هستند. باغهایی که نمونههای تاریخی آن نیز به جاذبهی گردگشری مهم شیراز تبدیل شدهاند: باغ ارم با سرسبزی و درختان زیبایش و کوشک قاجاریای که در میان آن جا گرفته مثالی از باغهای شیراز است که به ثبت جهانی یونسکو نیز درآمده است. باغهای گلشن، عفیفآباد، دلگشا و جهاننما هم مثالهای دیگری هستند که شیراز را به شهری دیدنی تبدیل کردهاند.
بافت تاریخی شیراز مثل باغهای آن پر از بناهای تاریخی و یادگارهایی است که تاریخ پرحادثهی این شهر را یادآور میشوند. مسجد نصیرالملک و تعداد زیادی از مساجد تاریخی دیگر در کنار مجموعهی وکیل که به دستور کریمخان زند ساخته شده و شامل مسجد، بازار و حمامی با معماری چشمگیر میشود، دیدنیهایی به شمار میآیند که حتی اگر علاقمند به تاریخ معماری نباشید میتوانید از دیدن آنها لذت ببرید.
امامزادگان متعددی که در شیراز دفن شدهاند، اغلب با سبقهی تاریخی طولانی هستند و از نوادگان امام موسی کاظم-علیهالسلام- به حساب میآیند. در این بین مرقد مطهر حضرت شاه چراغ که لقب سومین حرم ایران را نیز دریافت کرده است، مورد توجه بسیاری از شیعیان و زائرین قرار گرفته و جزو جاذبههای مذهبی شیراز به حساب میآید.
شیراز مدرن با پروژههایی چون مرکز تجارت جهانی قصد مطرحکردن خود در ابعاد فرا ملی را دارد. هتلهای مدرن و بسیار خوبی در شیراز هستند که در انواع پنج، چهار و سه ستاره برای گردشگران با سطح بودجههای مختلف امکانات لازم را فراهم میکنند. همهی اینها در کنار فرودگاه مجهز و شبکهی راهآهن و جادهای، شیراز را به مقصدی دیدنی برای گردشگران تبدیل میکند.
نباید فراموش کرد، آنچه که یک شهر را از مفهوم یک سکونتگاه صرف و یا روستا جدا میکند فرهنگ، هنر و اندیشهای است که مردم شهر با آن عجین شدهاند و در زندگی روزمرهی خود نیز با آن ارتباط برقرار میکنند. شیراز از این نظر به لحاظ تاریخی شهری است بسیار غنی. به جز حافظ و سعدی که میراثی جهانی و مشهورترین مفاخر شیراز به حساب میآیند، ملاصدرای شیرازی، اهلی شیرازی، قاآنی شیرازی، وصال شیرازی و حتی قدمایی چون سیبویه و حضرت سلمان فارسی؛ شعرا، دانشمندان و شخصیتهای مذهبیای هستند که نام نیک شیراز را در صحنهی گیتی ماندگار کردهاند.
شیراز به گذشتهای پربار میبالد، از طبیعتی شاداب بهرهمند است و مردمی دارد که مقدم مسافران را خوش میدارند...خوشا شیراز و وضع بیمثالش!