ارگ تبریز یا ارگ علیشاه، یک سازه تاریخی با قدمت حدود ۷۰۰ سال در شهر تبریز واقع شده است و جز جاهای دیدنی تبریز به شمار می‌رود. این ارگ در قلب شهر تبریز، یعنی خیابان امام خمینی و در محلی نزدیک به میدان ساعت واقع شده است. برای دسترسی به این مکان تاریخی زیبا می‌توانید از وسایل نقلیه شخصی یا وسایل نقلیه عمومی مانند مترو و بی ار تی استفاده کنید.
ارک تبریز یک سازه تاریخی بسیار زیبا است که وجود آن حتی برای مردم شهر تبریز نیز تازگی و زیبایی خاصی دارد. همچنین این مکان را میتوان در بین جاهای دیدنی تبریز، جز لوکیشن‌های مورد علاقه عکاس‌ها دانست و اگر به دنبال مکان زیبا برای عکاسی در تبریز هستید، حتما به ارگ تبریز سر بزنید. با ما همراه باشید تا شما را بیشتر با ارگ علیشاه آشنا کنیم.
درباره تاریخچه ارگ تبریز بیشتر بدانید
ساخت ارگ تبریز در حدود سال‌های ۷۱۶ تا ۷۲۴ هجری قمری آغاز شده و تاج‌الدین علیشاه گیلانی، وزیر ایلخانان مغول، اقدام به ساخت این بنای باشکوه نمود. اهداف اصلی از ساخت ارگ علیشاه، ایجاد یک مسجد و آرامگاه با افتخار برای علیشاه بود. اما معماری ساختمان با گذر زمان و تغییرات مختلف، تغییر کرد. به عبارتی ارگ علیشاه در گذشته با اسم مسجد جامع علی شاه تاسیس شده و شناخته می‌شد اما به سبب تغییراتی که در طول سالیان سال روی این بنا ایجاد شد، امروزه با نام ارگ علیشاه یا همان ارگ تبریز شناخته می‌شود. البته اغلب مردم شهر تبریز این بنا را با اسم ارک تبریز نیز می‌شناسند.
در طول تاریخ، ارگ تبریز بارها و بارها کاربری خود را تغییر داده و برای کارها و اهداف مختلفی اختصاص یافته است. اما در نهایت امروزه تنها بخشی از این سازه تاریخی، به عنوان یک میراث تاریخی و یادگاری از گذشته تاریخی تبریز باقی مانده است. برخی از دیوارهای سنگی ارگ تبریز به عنوان یک شاهکار معماری تاریخی همچنان باقی مانده و یادآور زمان‌های گذشته هستند. این مکان جذاب تاریخی می‌تواند گزینه مناسبی برای بازدید گردشگرانی که به تبریز سفر می‌کنند، باشد.
امروزه از ارک تبریز چه چیزی باقی مانده است؟
بخشی که اکنون در وسط سه دیوار بلند، میان دیوارهای شرقی، غربی و جنوبی ارگ تبریز به چشم می‌خورد، در واقع در گذشته بخش مسقف مسجد این بنا بود. این بخش دارای دیوارهای مرتفعی به طول حدوداً ۲۶ متر می‌باشد. جالب است بدانید که در حفاری‌های انجام گرفته توسط محققان مشخص شد که هر دیوار به اندازه هفت متر نیز در زیر خاک قرار دارد. عرض بنایی که گردشگران می‌توانند امروزه از آن بازدید کنند، ۳۰ متر و ارتفاع آن ۲۶ متر است.
برای رسیدن به بخش مسقف مسجد، می‌توانید با بالا رفتن از ۶۹ پله از پله‌های داخلی این بنا به بالای آن برسید. اما امروزه به دلیل ناامن بودن این بنای 700 ساله، اجازه بالا رفتن از پله‌های داخلی آن را نمی‌دهند و گردشگران تنها می‌توانند از فضای بیرونی آن دیدن کرده و لذت ببرند. تنها قیمت باقی مانده از مسجد علی شاه، اکنون تبدیل به یک مکان زیبا و تاریخی شده است که هر شخص پس از یکبار دیدن آن، شیفته این بنا می‌شود. این قسمت از ارگ تبریز نمونه‌ای از هنر معماری گذشته و تاریخی این شهر و کشور است و جذابیت زیادی برای بازدیدکنندگان علاقمند به تاریخ دارد.
آدرس ارگ علیشاه تبریز کجاست؟
ارک تبریز در خیابان امام خمینی که یکی از خیابان‌های بزرگ و معروف تبریز است، قرار دارد. پس از رد کردن 3 مکان معروف و مهم ساختمان شهرداری، میدان ساعت و همچنین مصلی بزرگ، ارگ علیشاه تبریز پدیدار می‌شود و می‌توانید اصالت و شکوه آن را از دور نیز ببینید. همچنین محل قرار گیری ارگ تبریز بسیار جای خوبی بوده و دسترسی به آن خیلی راحت است.
شما می‌توانید با هر وسیله نقلیه نظیر ماشین شخصی، مترو، بی ار تی و تاکسی خودتان را به این ارگ باشکوه برسانید. بهتر است بدانید که اگر قصد استفاده از مترو را برای دیدن این بنا دارید، می‌توانید در ایستگاه میدان ساعت پیدا شوید و برای رسیدن به آن ۵ دقیقه پیاده بروید. همچنین اگر قصد استفاده از بی ار تی را دارید، می‌توانید در ایستگاه چهار راه شریعتی یا همان ایستگاه شهناز پیاده شوید و پس از پیاده شدن با رفتن به سمت دیگر خیابان ارک تبریز را خواهید دید. بی ار تی دقیقا در مقابل این بنای تاریخی ایستگاه دارد.
ساعات بازدید از ارگ علیشاه
به دلیل اینکه در کنار ارگ علیشاه، مصلی تبریز را بنا کرده اند، ارگ نیز جزئی از مصلی شده و توسط دیوارهایی احاطه شده است. ساعت بازدید از ارگ تبریز، معمولاً از ساعات اولیه صبح حدود ۸ یا ۹ شروع می‌شود و تا عصر ادامه دارد. البته ممکن است برخی از روزها نیز این ساعات متغییر باشد؛ به همین دلیل نیز بهتر است از نگهبانی که در درب ورودی ارگ ساکن است، ساعت بازدید را جویا شوید.
داستان هایی درباره گذشته ارگ علیشاه تبریز
در نوشته‌ها و خاطراتی که افراد در گذشته نوشته‌اند، اسم ارگ علیشاه بسیار دیده می‌شود. البته طبیعی است که افراد بسیاری درباره این بنای ۷۰۰ ساله خاطرات متنوعی داشته باشند. یک مورد از چندین نوشته‌ی درباره ارگ تبریز به شرح زیر است:
بدرالدین محمود العینی می‌نویسد:
در وسط صحن مسجد علی شاه، حوض مربعی بود که هر ضلع آن ۱۵۰ زراع طول داشت سکوئی در وسط آن بود که در هر سوی آن از دهان مجسمه شیر آب فرو می‌ریخت، بالای سکو نیز فواره‌ی هشت گوشی بود که دو دهانه آب پران داشت. طاق نوک تیز محراب به وسیله‌ی دو ستون مسی اندلسی نگاه داشته می‌شد و قاب محراب با طلا و نقره تزئین و نقاشی شده بود. چراغ‌های مزیّن به زرو سیم با زنجیرهای مسی از سقف آویزان بودند و داخل طاق را روشن می‌کردند و پنجره‌های مشبک نیز هر کدام ۲۰ شیشۀ دایره‌ای مزین به طلا و نقره داشت.
همچنین در یک نوشته‌ی دیگر نیز آمده است:
سرِ ژان شاردن فرانسوی می‌نویسد:
مسافرانی که از ایروان به تبریز می‌روند، قبل از ورود به شهر از دور مناره‌ی بلند بنای عظیم جامع علیشاه نظر آنان را جلب می‌کند.
