مسجد ایاصوفیه یکی از پربازدیدترین جاهای دیدنی استانبول و از مهم‌ترین و زیباترین بناهای تاریخی جهان نیز به شمار میرود. این مسجد که حاجیا صوفیا نیز نامیده میشود، به زبان یونانی به معنای «حکیم مقدس» بوده و از مهم‌ترین بناهای مذهبی جهان ارتدکس است. اگر قصد سفر به استانبول را دارید، توصیه میکنیم حتما به مسجد ایاصوفیه نیز سری بزنید؛ البته این مسجد با مساجد ایرا متفاوت بوده و شما ترکیبی از مسجد، موزه و کلیسا را در این مکان مشاهده خواهید کرد. معماری این مسجد به قدری زیبا و عجیب است که میتوان آن را جز اعجایب جهان نامید. با سفر724 همراه باشید تا ایا صوفیه را بیشتر بشناسیم.
آدرس مسجد ایا صوفیه استانبول
مسجد ایاصوفیه در استانبول، منطقه سلطان احمد، خیابان ایاصوفیه واقع شده است. بهتر است بدانید که ایاصوفیه در قسمت اروپایی استانبول قرار دارد و فاصله آن تا میدان تکسیم حدود ۵ کیلومتر است که با تاکسی، مترو یا تراموا نیم‌ساعت و با پای پیاده یک ساعت طول می‌کشد.
تاریخچه مسجد ایاصوفیه
مسجد ایاصوفیه اولین بار در سال ۳۶۰ میلادی به دستور امپراتور کنستانتین اول ساخته شد. سپس در سال ۴۱۵ میلادی توسط امپراتور تئودوسیوس دوم بازسازی آن شروع شده و در قرن ششم میلادی توسط امپراتور ژوستینیانوس به‌طور کامل بازسازی و مرمت شد. ایاصوفیه پس از بازسازی به‌عنوان بزرگترین کلیسای جهان شناخته شده و برای مدت ۱۰۰۰ سال نیز بزرگترین کلیسای جهان باقی ماند.
پس از فتح استانبول توسط سلطان محمد دوم در سال ۱۴۵۳ میلادی، ایاصوفیه به مسجد تبدیل شد؛ چرا که سطان محمد و مردمانش مسلمان بودند. سلطان محمد دوم دستور داد تا نقوش و نوشته‌های مسیحیت در داخل ایاصوفیه به نوشته های قرآن تغییر پیدا کنند. همچنین در زمان سلطان سلیمان اول، مناره‌ها و محراب نیز به ایاصوفیه افزوده شدند.
سپس در سال ۱۹۳۴ میلادی و با روی کار آمدن آتاتورک، دولت ترکیه ایاصوفیه را به موزه تبدیل کرد و این موزه تبدیل به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استانبول شده و سالانه میلیون‌ها گردشگر از آن بازدید می‌کردند. اما پس از آن و در دوران ریاست جمهوری اردوغان، این مکان مجدد تبدیل به مسجد شده و با برگزاری نماز جمعه در آن، به عنوان مسجد معرفی شد.
کاربریهای ایاصوفیه از گذشته تاکنون
ایا صوفیه از ابتدای احداث تاکنون، در کاربری های مختلفی مورد استفاده قرار گرفته است. کلیسا، مسجد، موزه و مجددا مسجد از کاربردهای این مسجد در طول گذر زمان است. در پایین میتوانید کاربریهای این مکان را در طی سالهای مختلف مشاهده کنید.
- از زمان احداث تا سال ۱۴۵۳، به عنوان کلیسای ارتدکس شرقی
- از سال ۱۴۵۳ تا ۱۹۳، به عنوان مسجد
- از سال ۱۹۳۴ 2020، به عنوان موزه
- از سال 2020 تاکنون به عنوان مسجد
معماری ایاصوفیه چگونه است؟
ایاصوفیه یکی از شاهکارهای معماری اسلامی و مسیحی است. این بنا دارای یک گنبد بزرگ با قطر ۳۱٫۸ متر است که در زمان ساخت، بزرگترین گنبد جهان بود. گنبد ایاصوفیه بر روی چهار پایه عظیم قرار گرفته است و توسط ۱۲ ستون مرمری از زمین بلند شده است. ایاصوفیه همچنین دارای پنجره‌های متعددی است که نور طبیعی را به داخل بنا می‌تابانند.
مسجد ایاصوفیه دارای دو گنبد کوچک‌تر نیز است که در دو طرف گنبد اصلی بنا شده‌اند. این مسجد همچنین دارای پنج گنبد کوچک‌تر دیگر است که در بالای پنجره‌های بزرگ قرار گرفته‌اند.
ویژگی‌های مهم مسجد ایاصوفیه
علاوه بر اینکه این مکان یکی از شاهکارهای معماری است، همچنین دارای ویژگی‌های مهم دیگری نیز میباشد که آن را به یک بنای منحصربه‌فرد تبدیل کرده‌اند. این ویژگی‌ها عبارتند از:
استفاده از فنون نوین مهندسی در ساخت گنبد بزرگ ایا صوفیه
ساخت گنبدی به این بزرگی و در آن زمان یک شاهکار مهندسی محسوب می‌شد. گنبد ایاصوفیه بر روی چهار پایه عظیم قرار گرفته است و توسط ۱۲ ستون مرمری از زمین بلند شده است. این گنبد از داخل با موزائیک‌های رنگارنگ تزئین شده است.
بهره‌گیری از نور طبیعی در طراحی
ایاصوفیه دارای پنجره‌های متعددی است که نور طبیعی را به داخل بنا می‌تابانند. این نور طبیعی، فضای داخلی ایاصوفیه را بسیار روشن و دلپذیر می‌کند.
ترکیب عناصر معماری مسیحی و اسلامی
ایاصوفیه ترکیبی از معماری مسیحی و اسلامی
ایاصوفیه در طول تاریخ کاربریهای مختلفی داشته است. این امر باعث شده است که در طراحی این بنا، عناصر معماری مسیحی و اسلامی با یکدیگر ترکیب شوند. به عنوان مثال، گنبد بزرگ ایاصوفیه یک عنصر معماری اسلامی است، اما موزائیک‌های رنگارنگ داخلی آن یک عنصر معماری مسیحی است.
نکاتی که باید در هنگام بازدید از مسجد ایاصوفیه رعایت کنید
مسجد ایاصوفیه یکی از مهم‌ترین و پربازدیدترین جاذبه‌های گردشگری استانبول است. این مسجد دارای تاریخچه‌ای غنی و معماری منحصربه‌فردی است. به همین دلیل نیز بازدید از آن آداب و رسوم خاص خود را دارد. البته قبلا که به عنوان موزه کاربرد داشت، شما باید متناسب با قوانین موزه از آن بازدید میکردید، اما از زمانی که مجددا به مسجد تبدیل شده است، باید بر طبق رسوم ترکیه وارد شوید. اگر قصد بازدید از مسجد ایاصوفیه را دارید، نکات زیر را در نظر بگیرید:
- هنگام برگزاری نماز‌های روزانه، سکوت را رعایت کنید.
- هنگام برگزاری نماز جمعه، دسترسی به برخی از بخش‌های مسجد برای بازدیدکنندگان ممکن نیست.
- برای بازدید از مسجد ایاصوفیه، پوشش اسلامی متناسب با قوانین ترکیه را رعایت کنید.
بازدید مسجد از ایاصوفیه
اگر صد بازدید از ایاصوفیه را دارید، بهتر است قبل از رفتن اطلاعاتی درباره نحوه بازدید از آن داشته باشید؛ برخی از نکات بازدید از این مکان عبارتند از:
هزینه بازدید ایاصوفیه: بازدید از مسجد ایاصوفیه رایگان است.
ساعت بازدید ایاصوفیه: مسجد ایاصوفیه همه روزه از ساعت ۹ صبح تا ۵ بعد از ظهر باز است.
بهترین زمان بازدید از ایاصوفیه: بهترین زمان بازدید از مسجد ایاصوفیه در روزهای شنبه تا پنجشنبه، از ساعت ۹ تا ۱۲ است. در این ساعات، تعداد بازدیدکنندگان کمتر است و میتوانید با آرامش بیشتری از مسجد بازدید کنید.
سخن پایانی درباره ایا صوفیه استانبول
مسجد ایاصوفیه یکی از مهم‌ترین و زیباترین بناهای تاریخی جهان است. این مسجد از نظر معماری یکی از شاهکارهای جهان است و دارای قدمتی بیش از ۱۵۰۰ سال است. مسجد ایاصوفیه یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری استانبول است و سالانه میلیون‌ها گردشگر از آن بازدید می‌کنند.
