جلفا در شمال شرق استان آذربایجان شرقی گرفته و مرکز منطقه تجاری آزاد ارس هست که سابقه ای صد ساله در تجارت و امور گمرکی داره. علاوه بر این ها مرز مشترک ایران و جمهوری خودمختار نخجوان در جلفا واقع شده که به همین دلایل به عنوان پرترددترین مرز مسافری ایران به حساب میاد.
موقعیت جغرافیایی جلفا
جلفا به شکل یه نوار کشیده باریکی در مرز شمالی استان آذربایجان شرقی قرار گرفته. استان آذربایجان شرقی هن در شمال غرب کشور قرار داره.
رودخانه ارس! به ظاهر آرام اما طغیانی رو در قسمت شمالی جلفا می بینید. به جز ارس، جمهوری نخجوان و ارمنستان و اذربایجان هم همسایه های شمالی جلفا هستن و از شرق شهرستان زیبا و سرسبز کلیبر و از جنوب هم مرند و اهر جلفا رو احاطه کردن.
شهر جلفا مرکز این استان هست که از نظر مساحت کوچیکتر از شهرهای دیگه ی این استانه. اهمیت جلفا بیشتر به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژیکی هست که با وجود مرزی که با کشورهای همسایه داره و همچنین وجود گمرک تو این منطقه پیدا کرده.
شهر جلفا مرکز این استان است که از نظر مساحت از دیگر شهرهای این استان کوچک تر است. جلفا به دلیل موقعیت جغرافیایی و استراتژی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است.
تقسیمات کشوری جلفا
بخش مرکزی شهرستان جلفا
- دهستان شجاع
- دهستان ارسی
دهستان داران
شهرها: جلفا و هادیشهر
بخش سیه رود
-دهستان دیزمار غربی
- دهستان نوجه مهر
شهرها: سیه رود
تاریخچه شهر جلفا
با توجه به کتاب های تاریخی، نواحی جلفا از قلمروهای ارمنستان بوده. پس از زوال دوره هخامنشی این ایالات مستقل می شن ولی در دوره اشکانیان وضعیت مثل دوره هخامنشی ها میشه و دوباره ارمنستان از ایران اطلاعت می کنه. به اواخر دوره اشکانی ها که می رسه ارمنستان گه گاه هوای رومی ها رو داره و گاهی هم با ایرانی ها رابطه خوبی برقرار می کنه و بهشون مالیات میده. به دوره ساسانی که میرسه دولت روم از اونها حمایت می کنه اما خیلی طول نمی کشه که با توسعه قلمرو اسلامی ارمنستان هم جزو این قلمرو میشه.
جنگ بین مسلمونا و مسیحیا با دخالت اروپایی ها بالا میگیره و مسحیای اروپا مراکز معنوی خودشون که همون کلیساها باشه رو می سازن. ارامنه شمال غرب کشور و جلفا از ارامنه ارمنستان هستن که شاه عباس در زمان سلطنتش اونا رو به اصفهان کوچ میده. و ارامنه کنار زاینده رود شهری به همین نام احداث می کنن.
البته شاه عباس هم به خاطر جنگ میان ایران با روسیه و عقب نشینی ایرانی ها ساکنان جلفا رو به اصفهان راهی میکنه تا نیروهای ایرانی بتونن برگردن و تو شهر استراحت کنن.
حقیقتی جالب در مورد جلفا: تنها شهر ایرانی که گورستان نداره!
زمان های قدیم جلفا اصلا آب و هوای خوبی نداشته و مردم اصلا تمایلی نداشتن تو این شهر زندگی کنن. فقط مرکز تجارت و مبداء ورود کالاها از گمرک بوده. چون کسی ساکن اونجا نمی شده، مرده ای هم برای دفن نداشتن، پس در نتیجه گورستانی هم نداشتن!
نه تنها کسی ساکن این شهر نمی شد، به قدری از شهرهای بزرگ هم دور بوده که به عنوان تبعیدگاه ازش استفاده می کردن. دلیل اینکه این شهر گورستان نداره غیر بومی بودن ساکنانش هستن. 150 سال هست تلاش می کنن گورستانی احداث کنند ولی این اتفاق نمیفته. حتی حدود 37 سال گذشته تصمیم قطعی میگیرن آرامگاه رو احداث کنن و در همین زمان یه خونواده ارمنی که برای تفریح و گردشگری و بازدید از آسیاب خرابه اومده بودن تو راه برگشت جان فرزندشون رو از دست میدن و توی آرامگاه تازه احداث شده دفن می کنن و همین موضوع باعث میشه مسلمون ها به خاطر مدفون شدن یه مسیحی مرده هاشونو اونجا به خاک نسپرن.
جمعیت جلفا روز به روز داره بیشتر و بیشتر میشه و هنوز آرامگاهی برای مرده ها ندارن!
آب و هوای جلفا
آب و هوای جلفا: در حالت کلی نیمه خشک و سرده با متوسط دمای سالیانه 15 درجه سانتی گراد
بارش سالانه: 225 میلیمتر در سال بارش داره
تعداد روزهای خوش آب و هوای سال: بیشتر از 300 روز در سال
پوشش گیاهی: پوشش گیاهی متنوعی داره که شامل بوته زار و درختچه های گز هست
پیش شماره جلفا و شهرستان های تابعه
شهر جلفا: 0492309
شهر هادیشهر: 0492317
دهستان شجاع جلفا: 0492313
دهستان ارسی جلفا: 0492317
دهستان داران جلفا: 0492316
دهستان نوجه مهر جلفا: 0492319
ویژگی های مهم جلفا
برجسته ترین و مهم ترین ویزگی های جلفا رو میشه قرار گرفتن در حاشیه رود ارس، رار گرفتن این شهرستان در مرز ایران با جمهوری آذربایجان و ارمنستان و قرار گرفتن این شهرستان در یک منطقه تجاری گفت، که همه این ها باعث شده شهرستان جلفا به یکی از قطب های مهم جمهوری اسلامی ایران تبدیل بشه.